Η επιστολή του απ. Παύλου στον Τίτο
από τον Σπύρο Σ. Ματθαίο
Κεφάλαιο 1ο
Χαιρετισμός
1:1. «Εγώ ο Παύλος, δούλος του Θεού και απόστολος του Ιησού Χριστού, γράφω για να οδηγήσω στην πίστη τους εκλεκτούς του Θεού και στην ολοκληρωμένη γνώση της αλήθειας που οδηγεί στην ευσέβεια».
Στις δύο επιστολές που ο Παύλος έστειλε στον Τιμόθεο, αναφέρεται σε ένα σωστό και ακέραιο δόγμα, ενώ στην επιστολή του προς τον Τίτο αναφέρεται σε μια άψογη συμπεριφορά που πρέπει να διάγει κάθε καλός Χριστιανός. Καλό και τέλειο το σωστό δόγμα, αλλά πρέπει να συνοδεύεται από μια αψεγάδιαστη συμπεριφορά – όπως θα δούμε στη συνέχεια – για να είναι ολοκληρωμένη η αλήθεια του Θεού στον πιστό.
«Εγώ ο Παύλος, δούλος του Θεού και απόστολος του Ιησού Χριστού». Όταν οι Εβραίοι απέρριψαν το Ευαγγέλιο και το δέχτηκαν οι Εθνικοί, ο Παύλος έπαψε να έχει το εβραϊκό του όνομα, Σαύλος, αλλά το Ρωμαϊκό του όνομα, Παύλος. Όλα βοηθάνε το έργο που κάνουμε πολύ λίγο. Προσέξτε πως μιλάει για τον εαυτό του, «Δούλος του Θεού και απόστολος του Ιησού Χριστού». Το πρώτο αναφέρεται στη σχέση του δούλου με τον Κύριό του και το δεύτερο στην αποστολή του που έγινε με θεία εκλογή. Γιατί λέει : «Σ’ έχω τοποθετήσει φως για τα έθνη, για να είσαι όργανο σωτηρίας ως τα πέρατα της γης» (Πράξ. 13:47β). «Υπηρετώντας το Θεό στο Ευαγγέλιο του Γιού» (Ρωμ. 1:9). Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή από το να υπηρετεί κάποιος τον Κύριο. Οι απόστολοι του Ιησού Χριστού είχαν προσληφθεί για τη διάδοση κι εξάπλωση της θρησκείας Του και μ’ αυτό τον τρόπο ήταν και υπηρέτες του Θεού. Δεν έκαναν κάτι ασύμφωνο με τις θείες αλήθειες και τα καθήκοντα της θρησκείας. Ο Χριστιανισμός που κήρυτταν δεν ήταν τίποτε άλλο από το να ξεκαθαρίσει και ενισχύσει τις αρχές τόσο, όσο και να προαγάγει και προσθέσει ό,τι άρμοζε και ήταν αναγκαίο να στηρίξει την εκφυλισμένη κατάσταση του ανθρώπου. Οι άνθρωποι που κήρυτταν, είχαν εκλεγεί σύμφωνα με την πρόγνωση του Θεού Πατέρα και αγιασθεί από το Άγιο Πνεύμα για να υπακούσουν στον Ιησού Χριστό (Α’ Πέτρου 1:2).
Αφού ο Παύλος μίλησε για την αποστολή του η οποία σχετίζεται με την πίστη των εκλεκτών του Θεού και τη βαθιά γνώση της αλήθειας, έρχεται τώρα και προσθέτει ότι η αλήθεια αυτή είναι χριστιανική, που εννοεί ότι η χριστιανική πίστη είναι σύμφωνη με την πραγματική αγιότητα που μπορεί να φέρει τον άνθρωπο στην ευσέβεια.
1:2. «Αυτή η γνώση της αλήθειας παρέχει την ελπίδα της αιώνιας ζωής, την οποία υποσχέθηκε ο αψευδής Θεός πριν από αιώνες».
Αυτός είναι ο απώτερος σκοπός του ευαγγελίου, να γεννήσει τόσο ελπίδα όσο και πίστη. να απομακρύνει το μυαλό και την καρδιά απ’ την ανθρώπινη ζωή και να τα ανεβάσει στον ουρανό. Η πίστη και η ευσέβεια του Χριστιανού οδηγούν σε αιώνια ζωή και δίνουν ελπίδα και παγιωμένη προσδοκία πάνω σ’ αυτό. διότι ο Θεός που είναι αψευδής, το υποσχέθηκε. Είναι η τιμητική διάκριση και ακεραιότητα του Θεού που δεν ψεύδεται και δεν παραπλανά. Κι αυτό δίνει την ανακούφιση στους πιστούς των οποίων οι θησαυροί βρίσκονται στις αξιόπιστες υποσχέσεις Του.
Και τώρα μας λέει ότι όλες αυτές οι υποσχέσεις έγιναν πριν δημιουργηθεί ο κόσμος. Πώς είναι δυνατό να γίνει κάτι τέτοιο; Απλά, γιατί με την υπόσχεση μερικοί καταλαβαίνουν την απόφαση που πήρε ο Θεός προ αιώνων, αναφερόμενος στην υπόσχεση που απειλητικά έδωσε στον όφιν και με θεία αγανάκτηση στη γυναίκα (Γεν. 3:15). Εδώ βρίσκεται η σταθερότητα και η αρχαιότητα της υπόσχεσης για μια αιώνια ζωή στους πιστούς. Πόσο σπουδαίο είναι το ευαγγέλιο που φέρνει μια τόσο μεγάλη υπόσχεση και πόσο θα πρέπει να εκτιμάται από μας το προνόμιο που μας προσφέρεται!
1:3. «Και όταν έφτασε ο ταγμένος γι’ αυτό καιρός, φανέρωσε το λόγο Του μέσω του κηρύγματος που ανατέθηκε σε μένα με εντολή του Σωτήρα μας Θεού!»
Η υπόσχεση που τόσο αόριστα και θολά έγινε προ αιώνων, ήρθε τώρα η ολοκλήρωσή της με το κήρυγμα του ευαγγελίου που μερικοί θεωρούν μωρία, αλλά στην πραγματικότητα έχει εκτιμηθεί αφάνταστα (Α’ Κορ. Κεφ. 1).
«Η πίστη έρχεται από την ακοή του κηρύγματος και το κήρυγμα είναι ο λόγος του Θεού» κι αυτό ανατέθηκε σε μένα, τον Παύλο. Η θέση του ποιμένα είναι μια θέση με ευθύνη. Κανένας δεν μπορεί να πάρει αυτή τη θέση από μόνος του, εκτός και του έχει δοθεί άνωθεν. Διότι λέει : «Δε με διαλέξατε εσείς, αλλά εγώ σας διάλεξα» (Ιωάν. 15:16). Επίσης, ο Παύλος μάς λέει ότι ο Χριστός τον κατέκτησε και ως εκ τούτου είχε υποχρέωση να Τον υπηρετήσει. Αυτός (ο Χριστός) μας διορίζει, μας εξουσιάζει και μας προμηθεύει με ό,τι χρειαζόμαστε για να κάνουμε το έργο που μας εμπιστεύτηκε.
1:4. «Προς τον Τίτο, το γνήσιο παιδί μου στην πίστη».
Στο πρόσωπο που αναφέρεται εδώ ο Παύλος, είναι ο Εθνικός (δηλ. μη Εβραίος), Έλληνας Τίτος. Τον προσφωνεί παιδί του. Όχι, βέβαια, από φυσική γέννηση, αλλά από πνευματική, γιατί ο Παύλος τον είχε γεννήσει στο Χριστό μέσω του ευαγγελίου (Α’ Κορ. 4:15). Και τώρα ήταν μαζί στην πίστη και στη διακονία. Όμορφη σχέση. «κοινής πίστης». Αυτό εννοεί ότι ο Τίτος ήταν ζωντανό Χριστιανόπουλο και όχι κάποιος ψευδοδιδάσκαλος με λαθεμένες αντιλήψεις.
Ας προσέξουμε το «χαιρετισμό» του Παύλου με τις ευχές που τον συνοδεύουν : «Χάρη, έλεος και ειρήνη».
α) «Χάρη», γιατί έχουμε σωθεί με παροχή χάριτος μέσω πίστης κι αυτό είναι δώρο Θεού (Εφ. 2:8).
β) «Έλεος», ο καρπός της χάριτος που μας δίνει άφεση αμαρτιών και μας ελευθερώνει από όλες τις δυστυχίες που αντιμετωπίζουμε στην παρούσα και μέλλουσα ζωή και
γ) «Ειρήνη», το θετικό αποτέλεσμα και καρπός του ελέους. Ειρήνη με το Θεό μέσω του Ιησού Χριστού, ο Οποίος είναι η ειρήνη μας. Μια ειρήνη εσωτερική κι εξωτερική. Μια ειρήνη που καθησυχάζει και ανακουφίζει τον εσωτερικό μας κόσμο κι όχι μόνο μας προστατεύει από εξωτερικές επιθέσεις, αλλά εκπέμπει, στέλνει προς τα έξω, ό,τι καλό, αγαθό και τέλειο βρίσκεται μέσα στην καρδιά του πιστού.
Και τώρα αναφέρει τα Πρόσωπα απ’ όπου έρχονται αυτές οι ευχές : «Από το Θεό Πατέρα και από τον Κύριο Ιησού Χριστό το Σωτήρα μας». Από το Θεό Πατέρα που είναι η Πηγή κάθε αγαθού και από το Χριστό το Σωτήρα μας που είναι το μέσο προμήθειας και μεταβίβασης.
Ο σκοπός της παραμονής του Τίτου στην Κρήτη
1:5. «Ο σκοπός που σε άφησα στην Κρήτη είναι να συμπληρώσεις τις ελλείψεις και να εγκαταστήσεις πρεσβύτερους σε κάθε πόλη, σύμφωνα με τις οδηγίες που εγώ σου καθόρισα».
Ο Παύλος ζητάει απ’ τον Τίτο να συνεχίσει το έργο που ο Παύλος είχε αρχίσει. Έτσι συνήθως γίνεται με το έργο του Ευαγγελίου. Ένας φυτεύει, άλλος ποτίζει, αλλά ο Θεός δίνει την αύξηση. Ο Παύλος ένιωθε ότι ήταν χρεώστης όλων των ανθρώπων και μόλις έβαζε τον πρώτο λίθο, έτρεχε να κάνει το ίδιο και στην επόμενη πόλη. Σκοπός του ήταν να διαδώσει τα καλά νέα σε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούσε. Ο Τίτος μπορεί να μην είχε τις πνευματικές γνώσεις και την εμπειρία του Παύλου, αλλά είχε την ικανότητα να διακρίνει ποιοι ήταν κατάλληλοι να πάρουν επισκοπικές θέσεις και να τους τοποθετήσει όπου υπήρχαν κενές θέσεις, έτσι ώστε το έργο της διακονίας να προχωρά σταθερά και οι πιστοί να οικοδομούνται.
Ο Παύλος μιλάει στην Εφεσίους κεφ. 4 για την κατάρτιση των πιστών στο έργο της υπηρεσίας μας και της πνευματικής οικοδομής μας που γίνεται σταδιακά, με προσευχή, μελέτη της Γραφής και κοινωνία, έως ότου φτάσουμε όλοι στην ενότητα της πίστεως και της πλήρους γνώσης του Γιού του Θεού σε άνδρα τέλειο, στο βαθμό της ωριμότητας του Χριστού. Ο Κύριός μας δε θέλει να είμαστε νήπια, αλλά ώριμοι, σταθεροί κι αμετακίνητοι, έτσι που να μην παρασυρόμαστε από κάθε είδους διδασκαλίες. γιατί αυτό είναι που επιδιώκουν οι επιτήδειοι. να μας αποσπάσουν απ’ το Χριστό και το πνεύμα της διδασκαλίας Του.
1:6. «Δηλαδή μόνο αν είναι αδιάβλητος (χωρίς κατηγορία) κάποιος, αν είναι άντρας μιας γυναίκας κι αν τα παιδιά του είναι πιστά και δεν τα βαραίνει καμιά κατηγορία για άσωτη ζωή ή για απειθαρχία».
Ο Παύλος εδώ δίνει οδηγίες στον Τίτο για το χαρακτήρα, την ακεραιότητα, το σεβασμό και τις ηθικές αρχές που πρέπει να έχουν όλοι εκείνοι που θα χειροτονήσει στο έργο της διακονίας.
α) Να είναι «αδιάβλητος». Άνθρωπος χωρίς κατηγόρια. Με εξαίρετη διαγωγή. Με παιδιά που αντανακλούν τη διαγωγή του.
β) Άντρας μιας γυναίκας. Άντρας αφοσιωμένος σε μια γυναίκα που από κοινού θα σύρουν μαζί το ζυγό της «σύζευξης» και θα κάνει την πορείας της ζωής αρμονική κι ευχάριστη. Έτσι το μυαλό του θα είναι ισορροπημένο και ήρεμο για κάθε καλό έργο.
γ) «Με πιστά παιδιά». Με άλλα λόγια, το έργο μας αρχίζει απ’ το σπίτι. Είναι σαν αυτό που λέμε για το φως του ανθρώπου που έρχεται απ’ τα μέσα προς τα έξω και μιλάει για μας. Δίνει ό,τι βρίσκεται μέσα μας. Ο Χριστός λέει ότι «το ξεχείλισμα της καρδιάς μας είναι εκείνο που ρέει απ’ τα χείλη μας». Ας προσέχουμε εκείνο που βγαίνει απ’ τα χείλη μας να οικοδομεί τα παιδιά μας, το συνάνθρωπό μας και να δοξάζει το Θεό. Η καλή διαπαιδαγώγηση και το παράδειγμά μας θα φέρουν και το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα πιστά παιδιά.
1:7. «Γιατί ο επίσκοπος ως καλός διαχειριστής των υποθέσεων του Θεού πρέπει να είναι αδιάβλητος, να μην είναι αυθάδης, να μην είναι οξύθυμος, να μην είναι μέθυσος, να μην είναι φιλόνικος, να μην είναι φιλοχρήματος».
«Ο επίσκοπος». Η αρχική έννοια είναι «φρουρός». Σήμερα, η έννοια της λέξης «επίσκοπος» έχει αλλάξει κάπως. Όχι πολύ. Από άγρυπνος φρουρός έγινε επιτηρητής. Και ρωτώ, είδατε κάποιον επίσκοπο να παρακολουθεί εκ του πλησίον το ποίμνιο του Κυρίου; Όχι, βέβαια. Ξέρετε γιατί; Διότι το κοπάδι που υποτίθεται ότι ποιμαίνει είναι ξένο κι αυτός είναι «προβατοβοσκός» επί χρήμασι. Μισθωτός. Άνθρωπος που ενδιαφέρεται για το μισθό του.
Σήμερα, ανοίγουμε κάθε τόσο – και αναφέρομαι εδώ για το εξωτερικό, μακριά από τη γενέτειρα – νέες εκκλησίες, σαν υποκαταστήματα, απ’ τα οποία ο επίσκοπος εισπράττει 1.000 δολάρια το δεκαπενθήμερο. Βλέπετε, από μισθωτός έγινε επιχειρηματίας! Έγιναν επιχειρηματίες… Αυτό είναι έγκλημα! Η αρχή έγινε με τα τριάντα αργύρια. Σήμερα, πρέπει να εισπράττουν πάνω από 500.000 δολάρια το χρόνο, γιατί οι εκτελέσεις των ψυχών γίνονται ομαδικά. Δεν είναι αστείο. Η απλή και όμορφη διδασκαλία του Κυρίου πήγε περίπατο. Πόση αγανάκτηση πρέπει να νιώθει ο Κύριός μας.
Ας πάμε στον μεγάλο απόστολο και ας δούμε ποιος πρέπει να είναι ο επίσκοπος και ποιο είναι το έργο του. Ο επίσκοπος ή πρεσβύτερος πρέπει να είναι ώριμος, ήρεμος, σεβάσμιος, μειλίχιος και να έχει πλήρη γνώση Θεού. Ο απώτερος σκοπός και το έργο του, είναι : Να φέρει το μήνυμα του Κυρίου στις ψυχές των ανθρώπων. Να παρακολουθεί την πνευματική τους ανάπτυξη. Να γνωρίζει καλά το ποίμνιό του. Να φροντίζει να είναι όλοι στο ίδιο πνεύμα, στο Πνεύμα του Κυρίου. Πάντοτε σταθερός και αμετακίνητος στην αλήθεια. Η ζωή του να μοιάζει με τη ζωή του Κυρίου. Να είναι σωστό παράδειγμα. Τα άλλα χαρακτηριστικά του αναφέρονται στα επόμενα δύο εδάφια.
1:8,9. «Πρέπει να είναι φιλόξενος, καλόκαρδος, συνετός, ευσεβής, εγκρατής, προσηλωμένος σταθερά στη διδασκαλία του ανόθευτου Λόγου του Θεού, έτσι ώστε με βάση την ανόθευτη διδασκαλία να μπορεί να προτρέπει και να ελέγχει εκείνους που αντιλέγουν κι εναντιώνονται».
Έτσι μέσα στα πέντε τελευταία εδάφια που μόλις διαβάσαμε, ο μοναδικός ερμηνευτής και αρχιτέκτονας του Ευαγγελίου, απόστολος Παύλος, μας περιγράφει τον σωστό πρεσβύτερο ή επίσκοπο που αρμόζει να κάνει το έργο του Κυρίου. Όλοι οι άλλοι είναι ξένοι.
Ψευδοδιδάσκαλοι
1:10. «Γιατί βέβαια υπάρχουν πολλοί που δεν πειθαρχούν, οι οποίοι λένε ανοησίες και προκαλούν σύγχυση στο μυαλό και συγκεκριμένα αυτοί που προέρχονται από τον Ιουδαϊσμό».
Πολλοί ήταν οι άνθρωποι που αρνούνταν την εξουσία και τη διδασκαλία των αποστόλων. Τα λόγια των ανθρώπων αυτών δεν ωφελούσαν κανέναν πνευματικά. Στερούσαν τον κόσμο από την αλήθεια και τον οδηγούσαν στην πλάνη.
Οι άνθρωποι αυτοί προέρχονταν από τον ιουδαϊσμό κι έλεγαν ότι είναι χριστιανοί. Ακόμη, ισχυρίζονταν ότι οι Χριστιανοί έπρεπε να κάνουν περιτομή και να τηρούν τους τύπους του νόμου. Αυτό, όμως, έδειχνε ότι αρνούνταν την πλήρη επάρκεια του νόμου και γι’ αυτό έπρεπε να μην ισχύει. Γι’ αυτό και ο Παύλος συνιστά δυνατή πνευματική ηγεσία που να εμποδίσει όλες αυτές τις κινήσεις των αντιφρονούντων.
1:11. «Τους οποίους πρέπει κανείς να αποστομώνει, γιατί αυτοί γκρεμίζουν σπίτια ολόκληρα διδάσκοντας πράγματα που δεν πρέπει με το αισχρό κίνητρο του κέρδους».
«Αυτούς πρέπει να τους αποστομώσουμε». Όχι με εξωτερική βία, γιατί το δικό μας πολίτευμα είναι αγάπη. Αλλά με θεία πειθώ και με το λόγο του Θεού. Εάν τους αφήσουμε να συνεχίζουν, τότε τα αποτελέσματα θα είναι ολέθρια. Δεν μπορεί να μιλούν για περιτομή σώματος, όταν ο Κύριος μιλάει για περιτομή καρδιάς (Ρωμ. 2:29).
«Με τη διδασκαλία τους γκρεμίζουν σπίτια ολόκληρα». Γκρεμίζουν οικογένειες που ενώ είχαν δεχθεί την ορθή, απλή και όμορφη διδασκαλία του Κυρίου μας, προσπαθούν να βάλουν ξένα θεμέλια στην οικοδομή Του (Α’ Κορ. 3:11). Κι αυτό είναι το λιγότερο. «Το έργο τους έχει κίνητρο την αισχροκέρδεια, το χρήμα». Ξεχνάμε ότι το χρήμα είναι η ρίζα κάθε κακού. Όλους αυτούς πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε με την Αλήθεια. Να τους φέρουμε αντιμέτωπους με την ορθή διδασκαλία του Κυρίου μας, μήπως ντροπιαστούν και τους σπλαχνισθεί ο Θεός κι επανέλθουν.
1:12. «Ένας απ’ αυτούς που είναι και προφήτης δικός τους, είπε: «Οι Κρητικοί είναι πάντοτε ψεύτες, άγρια θηρία, λαίμαργοι, οκνηροί»».
Ο Παύλος εδώ ενημερώνει τον Τίτο με τι είδους ανθρώπους είχε να κάνει. Η περιγραφή που κάνει είναι ασυνήθιστη. Μας παρουσιάζει τον ποιητή Επιμενίδη ως προφήτη, ο οποίος λέει γι’ αυτούς ότι : «Ήταν ψεύτες από συνήθεια, άγρια θηρία που ενδιαφέρονταν να γεμίσουν την κοιλιά τους». Αδιάφοροι για το Χριστό και το φως του ευαγγελίου.
1:13. «Η μαρτυρία αυτή είναι αληθινή. Γι’ αυτό να τους ελέγχεις αυστηρά για να διατηρούν ανόθευτη την πίστη».
Ο απ. Παύλος εδώ επιβεβαιώνει ξανά ότι η μαρτυρία αυτή είναι αληθινή. Ότι οι Κρητικοί ήταν όπως μας τους περιγράφει στο προηγούμενο εδάφιο. Μ’ αυτό θέλει να μας πει ότι εκεί υπήρχε έδαφος για δράση. Έτσι, δίνει οδηγίες στον Τίτο πώς να διαπραγματευθεί το όλο θέμα. Τον προστάζει να τους ελέγχει με αυστηρότητα. Είχε να κάνει με σκληρούς κι ακαλλιέργητους ανθρώπους. Το έργο του Τίτου ήταν δύσκολο. Ο Χριστάδελφος Ιούδας 22,23 μας λέει ότι «Πρέπει να ελεούμε άλλους με διάκριση και άλλους με φόβο, αρπάζοντάς τους απ’ τη φωτιά». Κι εδώ γεννιέται το ερώτημα : «Έχει φτάσει ποτέ το ποιμαντικό μας έργο σ’ αυτό το σημείο;»
1:14. «να μη δίνουν σημασία σε Ιουδαϊκούς μύθους και σε εντολές ανθρώπων, οι οποίοι αποστρέφονται την αλήθεια».
Σε άλλο σημείο ο Απόστολος μάς λέει «Να μη δίνουν σημασία σε παραμύθια και σε γενεαλογίες που δεν έχουν τελειωμό. Αυτά προκαλούν μάλλον ανώφελες συζητήσεις και δεν εξυπηρετούν το σχέδιο του Θεού που στηρίζεται στην πίστη» (Α’ Τιμ. 1:4). Επίσης στην Α’ Τιμ. 4:7 διαβάζουμε : «Όσο για τους μύθους τους βέβηλους που είναι για τις γιαγιάδες να μην τους λαμβάνεις υπόψη σου. Αντίθετα, να γυμνάζεις τον εαυτό σου στην ευσέβεια (θεοσέβεια)».
Με παντοίους τρόπους προσπαθεί να περάσει ολάκερο το μήνυμα του Ευαγγελίου στους διαδόχους του. Σκοπός του ο άρτιος καταρτισμός τους και η ευθύνη στο έργο που ανέλαβαν. Ξέρει πως ούτε ο νόμος ούτε η παράδοση ούτε η τήρηση των ανθρωπίνων συνηθειών θα μπορούσαν να προσφέρουν κάτι στην ταλαιπωρημένη ψυχή του ανθρώπου. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να δει, είναι τον άνθρωπο να αφήσει το Χριστό και να γυρίσει στο Μωυσή. Να αφήσει τη χάρη και να γυρίσει στο νόμο. Μη γένοιτο.
1:15. «Γιατί, βέβαια, για τους καθαρούς είναι όλα καθαρά, ενώ για τους μολυσμένους και τους άπιστους δεν υπάρχει τίποτε καθαρό, αλλά έχει μολυνθεί και ο νους τους και η συνείδησή τους».
Το εδάφιο αυτό απαιτεί πολλή προσεκτική ανάλυση, γιατί πολλοί άνθρωποι το έχουν παρερμηνεύσει και δε ζουν μόνο μακριά απ’ την αλήθεια, αλλά στην αμαρτία. Ας το προσέξουμε : «Για τους καθαρούς είναι όλα καθαρά». Δε λέει ότι επειδή είμαστε καθαροί – έχουμε σωθεί μέσω χάριτος – μπορούμε να λέμε βρόμικα αστεία, να βλέπουμε πορνό ταινίες και να λέμε ότι έχουμε σωθεί κι ότι μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε, γιατί το νερό έχει μπει στο αυλάκι κι ότι θα πάει στον προορισμό του. Λάθος. Η Καινή Διαθήκη λέει : «Μετανοείτε και πιστεύετε». Μετάνοια και πίστη να συμβαδίζουν. Δηλαδή να ζούμε τη ζωή της μετάνοιας και τη ζωή της πίστης. «Ο Χριστός δεν μας κάλεσε για ακάθαρτο βίο, αλλά για αγιασμό» (Α’ Θεσ. 4:7).
Αυτό που ο Παύλος λέει είναι το εξής : «Για τους καθαρούς όλα είναι καθαρά». Δηλαδή για τους σωσμένους όλα τα «φαγητά» είναι καθαρά και μπορούμε να τα δεχόμαστε χωρίς να μολύνεται η ψυχή μας. Εδώ ο Παύλος μιλάει σ’ αυτούς που είχαν θεσπίσει δικά τους θεολογικά δόγματα. Έξω και μακριά απ’ τη Γραφή που πίστευαν και πιστεύουν ότι με την αποχή τους από διάφορα φαγητά (νηστεία) θα καθοριζόταν και η ψυχή τους. Γιατί δεν αφήνουμε το Λόγο του Θεού να μας μιλήσει και να ξεκαθαρίσει τα πάντα; Οι πρώτοι Μ.Χ. πιστοί έπαιρναν όλες τις απαντήσεις τους μέσα απ’ το λόγο του Θεού με προσευχή, μελέτη και αναδρομή σε αυτά που δεν αντιλαμβάνονταν. Γιατί δεν κάνουμε κι εμείς το ίδιο;
Εάν είσαι άπιστος, όποια δίαιτα και να επινοήσεις δε θα αλλάξει τη σχέση σου με το Θεό. Δε θα σε σώσει (Κολ. 2:21,22,23). Μπορείς να φας όλα τα λαχανικά που προσφέρει η αγορά του Ρέντη, αλλά αν δεν έχεις δικαιωθεί απ’ το Θεό ό,τι και να κάνεις δε θα καθαριστείς ποτέ. Ο Κύριος είπε πως ό,τι μπαίνει στο στόμα δε μας μολύνει. Μόνον ό,τι βγαίνει από το στόμα μας μολύνει (Ματθ. 15:18-20).
1:16. «Ισχυρίζονται πως γνωρίζουν το Θεό, μα με τα έργα τους τον αρνούνται, αφού είναι αισχροί και απειθείς και αποδεδειγμένα ανίκανοι για οποιοδήποτε καλό έργο».
Ομολογούν ότι γνωρίζουν το Θεό, αλλά με τα έργα τους Τον αρνούνται. Κι αυτοί δεν είναι λίγοι. Τελετουργίες και εθιμοτυπίες δεν αλλάζουν την καρδιά του ανθρώπου. Μόνο ο Λόγος του Θεού μπορεί να αλλάξει την ανθρώπινη καρδιά. Όταν η καρδιά αλλάξει, η ζωή θα αποκαλύψει την αλλαγή. Ο Παύλος ποτέ δε διαφώνησε με τον Ιάκωβο. Και οι δυο τους είπαν ότι «πίστη χωρίς έργα είναι νεκρή». Η σώζουσα πίστη παρουσιάζει μια άγια ζωή. Κάποιος είπε : «Η πίστη μόνη της σώζει, αλλά η πίστη που σώζει δεν είναι μόνη της».
Κεφάλαιο 2ο
Οδηγίες για τις διάφορες κατηγορίες των πιστών
2:1. «Εσύ όμως να διδάσκεις εκείνα που πρέπει σύμφωνα με την ανόθευτη διδασκαλία».
Εδώ ο Παύλος αναφέρεται στην υγιαίνουσα και ανόθευτη διδασκαλία του Κυρίου μας που έπρεπε να διατηρηθεί και να απλωθεί με απλό και πρακτικό τρόπο. Οι ψευδοδιδάσκαλοι δεν έχουν Χριστιανικό χαρακτήρα. Ούτε αυτοί ούτε αυτοί που τους ακολουθούν. Αυτό το γνωρίζουμε από το λεξιλόγιό τους, όπως γνωρίζουμε ένα λαό σε ποια χώρα ανήκει. Η συνέχεια θα μας δώσει πολλά και πρακτικά παραδείγματα που λαϊκοί και ποιμένες πρέπει να κάνουμε πράξη.
2:2. «Οι ηλικιωμένοι να είναι νηφάλιοι, σεμνοί, σώφρονες, να διατηρούν ανόθευτη την πίστη, την αγάπη, την υπομονή».
α) Οι ηλικιωμένοι να είναι νηφάλιοι. Να διατηρούν την ηρεμία και την αταραξία τους. Να χαρακτηρίζονται από πνευματική διαύγεια και ευθυκρισία.
β) Να είναι σεμνοί. Να διακρίνονται για την ευπρέπεια και τη σοβαρότητά τους.
γ) Να είναι σώφρονες. Να συμπεριφέρονται με βάση το μέτρο και τη λογική. Να χαρακτηρίζονται από σύνεση και φρονιμάδα.
δ) Να είναι υγιείς στην πίστη. Ειλικρινείς και αμετακίνητοι, προσκολλημένοι στην αλήθεια του ευαγγελίου. Εκείνοι που έχουν πολλά χρόνια στην πλάτη τους, πρέπει να κουβαλούν και πολλή χάρη.
ε) Να είναι γεμάτοι αγάπη. Αγάπη για το Θεό και το συνάνθρωπό τους.
στ) Να έχουν υπομονή. Να έχουν ψυχική δύναμη. Να μη δυσανασχετούν για τίποτε.
2:3. «Τις ηλικιωμένες επίσης να τις χαρακτηρίζει η ιεροπρέπεια της εμφάνισής τους, να μη συκοφαντούν, να μην είναι σκλάβες του κρασιού, να είναι δασκάλες του καλού».
Πολλές ηλικιωμένες πιστεύουν ότι εδώ ο Απόστολος αναφέρεται στις διακόνισσες που φροντίζουν τους φτωχούς και περιποιούνταν τους ασθενείς. Θα πρέπει μάλλον να εκλάβουμε το εδάφιο αυτό όπως ακριβώς μας προσφέρεται. Δηλαδή οι ηλικιωμένες γυναίκες που ομολογούν πίστη στο Θεό πρέπει να συμπεριφέρονται όπως αρμόζει σε γυναίκες που εμπνέουν αγιότητα. Γενικά, η συμπεριφορά όλων των γερόντων πρέπει να προσαρμόζεται με το λειτούργημα που επιτελούν. Και τα δύο φύλα έχουν την ίδια ευθύνη. Αφού το κάλεσμα είναι για όλους και η σωτηρία για όλους, τότε και η ευθύνη της συμπεριφοράς είναι για όλους. «Ό,τι κάνετε να το κάνετε για τη δόξα του Θεού. Να μη γίνεσθε πρόσκομμα σε κανέναν. Πάντα να επιδιώκετε το συμφέρον των πολλών με σκοπό να σωθούν» (Α’ Κορ. 10:31,32,33).
2:4. «Έτσι ώστε να παραδειγματίζουν τις νεώτερες ν’ αγαπούν τους άντρες τους και τα παιδιά τους».
Οι ηλικιωμένες που για χρόνια μελετούν τη Γραφή, δεν φέρουν μόνο τα άσπρα μαλλιά στην κεφαλή αλλά πολλή χάρη και γνώση που μπορούν να μεταδώσουν στις νέες με τον όμορφο και πρακτικό τρόπο που τις διακρίνει και ξεχωρίζει από το άλλο φύλο, με το να δίνουν διαρκώς και στους άντρες τους και τα παιδιά τους.
Οι ηλικιωμένες που μελετούν τη Γραφή, ξέρουν ότι πάρθηκαν απ’ την πλευρά του άντρα, κάτω απ’ το βραχίονά του που δείχνει ότι χρειάζονται την προστασία του και δίπλα απ’ την καρδιά του που δείχνει ότι χρειάζονται και την αγάπη του. Κι αυτές με τη σειρά τους, του δίνουν πρωτοβουλία στις αποφάσεις που χρειάζεται να πάρει. του δείχνουν έμπρακτα αγάπη και σεβασμό, διατηρώντας τον εαυτό τους και το σπίτι τους καθαρά και τα παιδιά τους πειθαρχημένα και διαπαιδαγωγημένα πάνω στη θεία αλήθεια. Γίνονται και παράδειγμα και καλοί σύμβουλοι στις νεώτερες. Έτσι, η γυναίκα για την οποία μιλήσαμε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, παίρνει την ηθική της αμοιβή και την πνευματική της ικανοποίηση εκτός απ’ το μισθό που την περιμένει…
2:5. «να συμπεριφέρονται με σωφροσύνη, να είναι αγνές, να φροντίζουν το νοικοκυριό τους, να είναι καλόκαρδες και να υποτάσσονται στους άντρες τους για να μη δυσφημίζεται ο Λόγος του Θεού».
α) «Να συμπεριφέρονται με σωφροσύνη». Με την ιδιότητα του σώφρονα, τη σύνεση και τη φρονιμάδα.
β) «Να είναι αγνές». Ψυχικά και ηθικά αγνές.
γ) «Να φροντίζουν το νοικοκυριό τους». Να φροντίζουν το σπίτι και τα μέλη που ζουν σ’ αυτό με ιδιαίτερη προσοχή και μέριμνα.
δ) «Να είναι καλόκαρδες». Να είναι γεμάτες καλοσύνη.
ε) «Να υποτάσσονται στους άντρες τους». Προσέξτε λίγο παρακαλώ : «Να υποτάσσονται, όχι να εξουσιάζονται, όπως έχουν μερικοί την απαίτηση. Να αναγνωρίζουν ότι αυτός είναι η κεφαλή της οικογένειας. Να στέκεται πάντα στο πλευρό του και να τον στηρίζει. Να μην τον υποτιμά και δυσφημίζεται ο Λόγος του Θεού. Κι αν ακόμη χωλαίνει σε κάτι, η γυναίκα πρέπει να τον ενθαρρύνει έτσι ώστε να υπάρχει αρμονία στο αντρόγυνο. και ειρήνη και ηρεμία στο σπίτι, γιατί εκεί κατοικεί κι ο Θεός! Δεν είναι μόνοι τους.
2:6. «Τους νέους, επίσης, να τους προτρέπεις να είναι σώφρονες,»
Τώρα το Πνεύμα του Θεού οδηγεί τον Παύλο να πει στον Τίτο ότι πρέπει να μιλήσει και στους νέους. Θέλει ο Λόγος του Θεού να ενοικεί πλούσια μέσα στις καρδιές όλων μας (Κολ. 3:16). Θέλει και το νέο να ελέγχεται και να έχει αυτοσυγκράτηση. Ξέρει ότι ο νέος κινείται και δρα από φλογερά ένστικτα. Και τι κάνει; Τον παροτρύνει να είναι εγκρατής και να ζει τη ζωή που ζουν όλοι όσοι ανήκουν στην οικογένεια του Θεού και απολαμβάνουν την παρουσία Του.
2:7. «φρόντιζε να αποτελείς σε όλα εσύ ο ίδιος το παράδειγμα για καλά έργα. Τη διδασκαλία σου να διατηρείς χωρίς αλλοιώσεις, ευπρεπισμένη».
Ο Παύλος ζητάει ακόμη απ’ τον Τίτο να είναι το υπόδειγμα καλών έργων, αφού είχε αναλάβει δημόσια τη διακονία στις εκκλησίες. «Λόγος και έργα πάνε μαζί».
Και στη διδασκαλία σου, Τίτο, να φανερώνεις την απόλυτη πίστη σου στο Λόγο του Θεού και να εκτιμάς την αξία και σοβαρότητα των θεμάτων που διαχειρίζεσαι.
2:8. «με το περιεχόμενό της ανόθευτο, απαλλαγμένο από αφορμές για κατηγορία, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε εχθρικά διακείμενος να ντροπιαστεί μη βρίσκοντας κάτι επιλήψιμο για μας».
Να αποκαλύπτεις διαρκώς ότι είσαι γνήσιο παιδί του Θεού. Αυτοί που τιμούν το Θεό, τιμούνται κι από το Θεό (Α’ Σαμ. 2:30).
2:9. «Τους δούλους να τους διδάσκεις να υποτάσσονται στους κυρίους τους. Όλα να τα κάνουν με τρόπο που να είναι ευχάριστοι. Να μην αντιμιλούν».
Ο Παύλος τώρα στρέφει την προσοχή μας σε μια άλλη ομάδα ανθρώπων, στους δούλους. Η Εκκλησία στις πρώτες μέρες της γνώρισε πολλούς δούλους. Τα ονόματα των περισσότερων ανθρώπων που ήταν γραμμένα στις κατακόμβες – εκεί που συγκεντρώνονταν κρυφά οι Χριστιανοί – ήταν ονόματα δούλων. Το Ευαγγέλιο όμως του Θεού δεν ελευθέρωσε μόνο αυτούς τους δούλους, αλλά και όλους τους άλλους δούλους, τους δούλους της αμαρτίας! Γιατί λέει : «Εάν μείνετε εις τον λόγον μου, θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει» (Ιωάν. 8:31,32).
«Να υποτάσσεσθε στους κυρίους σας και να είστε ευχάριστοι σε όλα τα πράγματα». Η ιδέα πίσω απ’ όλα αυτά είναι να ανταποκρινόμαστε σ’ αυτούς και στο έργο που μας έχουν αναθέσει με χαρά. Το έργο μας πρέπει να γίνεται τόσο με την καρδιά μας όσο και με το μυαλό και τα χέρια μας. Και μάλιστα «χωρίς αντιλογία».
2:10. «να μην κλέβουν, αλλά να δείχνουν όλη την ειλικρινή πιστότητα, έτσι ώστε τη διδασκαλία του σωτήρα μας Θεού να τη στολίζουν με κάθε τρόπο».
Εδώ έχουμε ακόμη μία μεγάλη και ουσιώδη συμβουλή για τους δούλους : «Να μην κλέβουν». Θα πρέπει να είναι δίκαιοι και αληθινοί και να κάνουν για τα αφεντικά τους αυτό που θα ήθελαν κάποιον να κάνει σ’ αυτούς.
«Όχι κλοπή, αλλά να δείχνει την καλή και ειλικρινή πιστότητά του». Η πιστότητα του δούλου να αντανακλά την αλήθεια που ομολογεί.
«Έτσι η διδασκαλία του σωτήρα Θεού θα στολίζεται με κάθε τρόπο». Αυτή η συμπεριφορά θα συστήνει το ευαγγέλιο του Θεού να φτάνει παντού και να φέρνει καρπό για τη δόξα Του.
Εμείς είμαστε τα στολίδια Του. Εκτός και στην πορεία της Χριστιανικής μας ζωής ξεχάσαμε την αποστολή μας και ξεστρατήσαμε.
Εδώ ο Μεγάλος Απόστολος τελειώνει τις οδηγίες που έδωσε στον Τίτο σχετικά με το λειτούργημα που έπρεπε ν’ ακολουθούν οι διάφορες ομάδες ανθρώπων.
Χριστιανικά κίνητρα
2:11. «Γιατί η σωτήρια χάρη του Θεού φανερώθηκε σε όλους τους ανθρώπους,»
Ο Θεός φανέρωσε τη χάρη Του όταν ο Ιησούς ήρθε στον κόσμο μας κι έδωσε τη ζωή Του για τις αμαρτίες μας. Ήρθε να σώσει όλους τους ανθρώπους. Το έργο Του είναι επαρκές για τη σωτηρία όλων μας. Κι όταν λέμε «όλων μας», εννοούμε όλων όσοι δέχτηκαν το Χριστό ως Σωτήρα τους και Κύριό τους. ΟΛΩΝ : Εβραίων και Εθνικών, χωρίς διάκριση.
Το κήρυγμα του Ιησού Χριστού που ήταν κρυμμένο για πολλούς αιώνες φανερώθηκε τώρα και με τις προφητικές γραφές έγινε γνωστό σύμφωνα με την εντολή του Θεού σε όλα τα έθνη, ώστε να υπακούσουν στην πίστη (Ρωμ. 16:25,26).
Ο νόμος δόθηκε να μας βοηθήσει στην πνευματική μας ανάπτυξη. Ήταν ο παιδαγωγός μας για το Χριστό με σκοπό να δικαιωθούμε μέσω της πίστης, αλλά το ευαγγέλιο μας φέρνει στην επίγνωση της σωτηρίας. Τι κάνει; Αποκαλύπτει και προσφέρει σωτηρία στους αμαρτωλούς και την εξασφαλίζει στους πιστούς. Εξ’ ου και καλείται ο λόγος της ζωής. Μας φέρνει στην πίστη και μ’ αυτό τον τρόπο στη ζωή. Στη ζωή της αγιότητας τώρα και της ευτυχίας στο μέλλον. Μας οδηγεί τι να αποφεύγουμε και τι να ακολουθούμε, τι να κάνουμε και τι να μην κάνουμε. Το ευαγγέλιο δεν είναι να κάνουμε εικασίες, αλλά να εξασκούμεθα και να ρυθμίζουμε τη ζωή μας με το μόνο ορθό τρόπο, το πνεύμα της διδασκαλίας που μας παρέχει.
2:12. «η οποία (σωτήρια χάρη) και μας διαπαιδαγωγεί, έτσι ώστε να απαρνηθούμε την ασέβεια και τις επιθυμίες για τα κοσμικά πράγματα και να ζούμε με σωφροσύνη, με δικαιοσύνη και με ευσέβεια».
Δεν μας διδάσκει απλώς, αλλά μας εκπαιδεύει με το να αφήσουμε πίσω μας τον παλαιό άνθρωπο και να ενδυθούμε τον καινούριο. Η διαθήκη που είχαμε συνάψει με τις παλιές κοσμικές επιθυμίες, πρέπει να διαγραφεί απ’ το μυαλό και την καρδιά μας και ν’ αγκαλιάσουμε την Καινή Διαθήκη που γράφηκε με αίμα. Έτσι μόνο η συνείδησή μας, η οποία είναι το απομεινάρι της αρχικής δημιουργίας του Θεού, θα ησυχάσει και ο νέος άνθρωπος μέσα στον οποίο κατοικεί το Πνεύμα του Θεού, θα οδεύει στο σωστό δρόμο με σωφροσύνη, δικαιοσύνη, ευσέβεια και ειρήνη.
2:13. «προσδοκώντας την πραγματοποίηση της μακάριας ελπίδας και της ένδοξης εμφάνισης του μεγάλου Θεού και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού».
Εδώ ο Παύλος αναφέρεται στην πραγματοποίηση της μακάριας ελπίδας που θα γίνει με την αρπαγή της Εκκλησίας (Νύμφης) απ’ το Χριστό (Νυμφίο) με την έλευσή Του (Α’ Θεσ. 4:13-18) και το Χριστιανό που με διακαή πόθο περιμένει. Ο ερχομός Του την πρώτη φορά έγινε για να ικανοποιήσει τη θεία δικαιοσύνη με την καταδεκτικότητα και τη θυσία της αγάπης Του και να επαναφέρει τον πεσμένο άνθρωπο. Ο δεύτερος ερχομός Του θα γίνει με μεγαλοπρέπεια. Τότε θα παραχωρήσει και εγκαταστήσει τους δικούς Του στο χώρο που τους έχει ετοιμάσει στον Ουρανό. Αυτό θα είναι το αποκορύφωμα της σωτηρίας τους. Εκεί, θα πάρουν τα δοξασμένα σώματά τους και θα ζουν παντοτινά με ευχαριστία και δοξολογία στον Ύψιστο!
2:14. «Αυτός πρόσφερε τον εαυτό Του για μας, για να μας λυτρώσει από κάθε ανομία και να μας καθαρίσει κάνοντάς μας για τον Εαυτό Του ένα λαό που θα ανήκει αποκλειστικά σ’ Αυτόν και θα έχει ζήλο για καλά έργα».
Εδώ, έχουμε το Λυτρωτή που δε σώζει ως Θεός μόνο, αλλά ως Θεός και Άνθρωπος. Δύο φύσεις σε ένα πρόσωπο. Άνθρωπος που μπορεί να υπακούσει, να υποφέρει και να πεθάνει ως αντικαταστάτης του ανθρώπου., και Θεός, του Οποίου ο θάνατος είχε τόση αξία που ήταν αρκετή να πληρώσει το χρέος απεριόριστου αριθμού αμαρτωλών.
Με απλά λόγια : «Ο Χριστός, Γιός του Θεού ως προς τη φύση, έγινε Γιός του ανθρώπου, ώστε εμείς, γιοι του ανθρώπου, να γίνουμε γιοί του Θεού». Ένας λαός ξεχωριστός. Ένας λαός που να ανήκει μόνο σ’ Αυτόν (Α’ Πέτ. 2:9,10). Ένας λαός που να καταγίνεται με ζήλο στα καλά έργα.
2:15. «Αυτά να διδάσκεις και να προτρέπεις και να ελέγχεις με πολύ κύρος. Σε κανένα μη δίνεις αφορμή να σε περιφρονεί».
Τίτο, να διδάσκεις όλα αυτά που προανέφερα. Να ελέγχεις τα πάντα και τους πάντες, όταν είναι ανυποψίαστοι και να τους παροτρύνεις με την εξουσία που σου έχει δοθεί άνωθεν. Οι μύθοι, οι γενεαλογίες και οι παραδόσεις κακό μάλλον κάνουν στην απλή διδασκαλία του Κυρίου μας παρά καλό, γιατί απομακρύνουν το πνεύμα σου από αυτό που ο Κύριος θέλει να σου πει. Εάν κάποιος έχει να πει κάτι, να του το επιτρέπεις μόνον όταν έχει να πει λόγια Θεού (Α’ Πετ. 4:11) και όχι αποκυήματα κι επινοήσεις της φαντασίας του.
Και να μάθεις από στήθους τα λόγια που αναφέρονται στη Β’ Τιμ. 3:16. Φίλη ψυχή. Θα ήταν καλό να ξαναδιαβάσεις την ανάλυση που έχω κάνει. Η λέξη «αναδρομή» στα λόγια της Γραφής ήταν το σύνθημα των πρώτων Χριστιανών. Γιατί το σύνθημα εκείνο να μη γίνει και δικό μας;
«Σε κανένα μη δίνεις αφορμή να σε περιφρονεί». Μα κι αν κάποιος σε περιφρονήσει, να θυμάσαι ότι πριν από σένα περιφρόνησαν τον Κύριό μας. Κι εδώ που τα λέμε, περιφρόνησαν κι εξύβρισαν κι εμένα – του οποίου τα λόγια διαβάζεις αυτή τη στιγμή – και μάλιστα προσπαθούσαν να μου κλείσουν το στόμα. Δεν ξέρουν ότι η φλόγα που βγαίνει απ’ τα χείλη μας είναι άσβεστη, γιατί καίει απ’ τα μέσα προς τα έξω κι ότι προστατεύεται απ’ το δημιουργό της που την τοποθέτησε εκεί.
Ας ευχαριστούμε τον Κύριο για όλα, ακόμη και για τις αντιδράσεις και τα ραπίσματα που μας δίνουν. Αρκεί να παίρνουμε την ευλογία απ’ αυτά που αντιμετωπίζουμε.
Κεφάλαιο 3ο
Η συμπεριφορά του Χριστιανού στον κόσμο
3:1. «Να τους υπενθυμίζεις να υποτάσσονται στις αρχές και στις εξουσίες, να πειθαρχούν, να είναι έτοιμοι για κάθε καλό έργο».
Οι αρχές και οι εξουσίες είναι ένα διάταγμα απ’ το Θεό για το καλό όλων μας και πρέπει να εκτιμάται και να υποστηρίζεται από κάθε άνθρωπο. Κι αυτό, όχι με αγανάκτηση και βία, αλλά θεληματικά και ενσυνείδητα. Στις αρχές και τις εξουσίες κάθε τόπου, όποιες κι αν είναι, ο Χριστιανός οφείλει να υποτάσσεται. Αρχικά, η χριστιανική θρησκεία ήταν όπως πολλοί πίστευαν τότε μια αντιδημοκρατική και αντεθνική κίνηση. Κι αυτό ο εχθρός της ψυχής το εκμεταλλευόταν. Έτσι, για να κλείσουν τα στόματα όλων εκείνων των αντιφρονούντων, οι Χριστιανοί έπρεπε να είναι το παράδειγμα υποταγής και υπακοής της εκάστοτε κυβέρνησης που βρισκόταν στην εξουσία.
«Να είναι έτοιμοι για κάθε καλό έργο. Όχι μόνο για έργα που θα μπορούσαν να διατηρήσουν την τάξη, ομαλότητα και ειρήνη στο χώρο που ζουν, αλλά κάθε καλό έργο που θα μπορούσε να στρέψει την προσοχή των ανθρώπων να δουν την αλήθεια στο Χριστό και την αγάπη που ο Θεός έχει για τον άνθρωπο. Γι’ αυτό και λέει : «Όσα είναι αληθινά, όσα είναι σεμνά, όσα είναι δίκαια, όσα είναι αγνά, όσα είναι αγαπητά, όσα είναι καλής φήμης, οποιαδήποτε αρετή διακρίνετε και ό,τι το αξιέπαινο υπάρχει, αυτό να σκέπτεστε, αυτό να ακολουθείτε και αυτό να προωθείτε» (Φιλ. 4:8,9).
Να επισκέπτεστε ακόμη και να βοηθάτε τα ορφανά, τις χήρες και αυτούς που βρίσκονται σε άμεση ανάγκη. Αυτή είναι η αγνή θρησκεία (Ησαΐας). Αυτό είναι το πολίτευμα του Χριστιανού.
3:2. «να μη μιλούν προσβλητικά σε κανέναν, να μη φιλονικούν, να είναι επιεικείς και να δείχνουν τέλεια πραότητα σε όλους τους ανθρώπους».
«Υπενθύμιζέ τους να μη μιλούν προσβλητικά σε κανέναν». Μια παλιά έκφραση λέει : «Αν δεν έχεις κάτι καλό να πεις, μη λες τίποτα». Πόσο μάλλον να πεις κάτι προσβλητικό. Κάτι που θα μπορούσε να θίξει ή και να αναστατώσει κάποιον. Ποτέ δεν πρέπει να κακολογούμε ή να συκοφαντούμε. «Εάν κάποιος μεταξύ σας νομίζει ότι είναι θρήσκος, αλλά δε χαλιναγωγεί τη γλώσσα του, αυτός απατάει την καρδιά του και η θρησκεία του είναι μάταια» (Ιακ. 1:26). Και ο Παύλος έρχεται με μια άλλη συμβουλή στην Εφεσίους 4:30 και 31 και συμπληρώνει : «Γι’ αυτό, αδελφοί, σας παρακαλώ μη λυπείτε το Πνεύμα το Άγιο του Θεού με το Οποίο επισφραγιστήκατε για την ημέρα της απολύτρωσης. Ο θυμός, η οργή, η κραυγή και η κακολογία να είναι μακριά από σας μαζί με κάθε κακία».
«να μη φιλονικείτε». Δεν αρμόζει σε Χριστιανό να είναι φιλόνικος. Δεν ανήκει στον εαυτό του, αλλά στο Χριστό και πρέπει να συμπεριφέρεται με ειρήνη, πραότητα κι αγάπη. Ό,τι μας απασχολεί, το φέρνουμε ενώπιόν Του με προσευχή κι Αυτός δίνει τη λύση στο πρόβλημά μας. Παράλληλα, σ’ Αυτόν ανήκει η εκδίκηση (Ρωμ. 12:19).
«να είσθε επιεικείς». Μην παίρνετε τα πράγματα με το χειρότερο τρόπο. Όλα πρέπει να συμβάλουν στην οικοδομή όλων μας «δείχνοντας πραότητα σε όλους τους ανθρώπους». Ο Ιούδας μας λέει στα εδάφια 22 και 23 ότι : «Πρέπει να διακρίνουμε τις ανάγκες των ανθρώπων κι άλλους να ελεούμε κι άλλους να τους σώζουμε με το να τους αρπάζουμε απ’ τη φωτιά με φόβο». Αυτά πρέπει να έχουμε κατά νου και να χειριζόμαστε όλο το θέμα με σοβαρότητα.
3:3. «Άλλωστε κι εμείς ήμασταν κάποτε ανόητοι, απείθαρχοι, πλανεμένοι, υποδουλωμένοι σε κάθε λογής επιθυμίες και ηδονές, ζώντας μέσα στην κακία και το φθόνο, αποκρουστικοί μισώντας ο ένας τον άλλο».
Αυτό το εδάφιο έρχεται να μας θυμίσει τον παλιό μας εαυτό. να μας πει για τη φυσική κατάσταση του ανθρώπου που ζει μακριά απ’ το φως της διδασκαλίας του Θεού. Ότι θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τα αισθήματα όλων αυτών των ανθρώπων, γιατί αυτή ήταν και η δική μας κατάσταση πριν τη μεταστροφή μας στο Χριστό. Γι’ αυτό, δεν πρέπει να είμαστε ανυπόμονοι και σκληροί και αυστηροί απέναντί τους, αλλά ήπιοι, ευγενικοί, ανθρώπινοι. Το θέμα που αντιμετωπίζουμε είναι πολύ λεπτό. Η παλιά τους κατάσταση είναι έτοιμη να κάνει τη μετάβασή της στη «νέα ζωή» κι εμείς είμαστε εδώ για να τους δείξουμε το δρόμο που πρέπει να πάρουν. Σκεφτείτε την ευθύνη που έχουμε για τις ψυχούλες που βρίσκονται γύρω μας και ότι κι εμείς κάποτε ήμασταν στη θέση τους, ανόητοι, απείθαρχοι, πλανεμένοι…
Ανόητοι, χωρίς πνευματική αντίληψη και γνώση, ανίδεοι από θεϊκά πράγματα και άλλα τόσα που μας θυμίζουν τον παλιό εαυτό μας. Απείθαρχοι, έτοιμοι και μη δυνάμενοι να πεισθούν, αντιδρώντες στο λόγο του Θεού και στους φυσικούς ακόμη νόμους που θεσπίζει και απαιτεί η πολιτεία. Πλανεμένοι, μακριά απ’ την αλήθεια και την αγιότητα. Άνθρωποι σ’ αυτή τη διεφθαρμένη κατάσταση που θα μπορούσαμε να τους συγκρίνουμε με τα απολωλότα (χαμένα) προβατάκια που πρέπει να τα βρούμε και να τα φέρουμε πίσω στο σωστό δρόμο (Ψαλμ. 119:176). Είναι αδύναμοι, πρέπει να τους προστατεύσουμε πριν πέσουν στα δίχτυα του Σατανά και των παιδιών του – που βρίσκονται ανάμεσά μας – και τους αποπλανήσουν και εξαπατήσουν με λόγια που δεν ταυτίζονται με το Πνεύμα της διδασκαλίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. «Υποδουλωμένοι σε κάθε λογής επιθυμίες και ηδονές». Άνθρωποι πλανεμένοι και τυφλωμένοι που βλέπουν την κάθε λογής επιθυμία ως απόλαυση και όχι ως αμαρτία. Κάτι που ο λόγος του Θεού το καταδικάζει ως δουλεία και υποτέλεια. «Ζώντας μέσα στην κακία και το φθόνο». Ό,τι υπάρχει μέσα στο φυσικό άνθρωπο, ό,τι – με άλλα λόγια – κουβαλάει, αυτό και θα μας δώσει. Όλοι αυτοί είναι μισητοί απ’ το Θεό και από κάθε καλό άνθρωπο. Αυτά είναι δυστυχώς τα χαρακτηριστικά τους, κακία και φθόνος. «Αποκρουστικοί, μισώντας ο ένας τον άλλο». Δεν υπάρχει η χαρά που λάμπει στο πρόσωπο των πιστών. Είναι «αποκρουστικοί» και το χειρότερο απ’ όλα είναι το μίσος που έχουν ο ένας για τον άλλο. Ένα μίσος που άρχισε από το Σατανά και τον Κάιν και συνεχίζει να μεταφέρεται από γενιά σε γενιά μέχρι σήμερα. Αυτή η κατάσταση δείχνει ότι δεν υπάρχει καμιά σχέση μεταξύ φυσικού και πνευματικού ανθρώπου. Το ευτύχημα όμως είναι, όπως θα δούμε στα επόμενα εδάφια, ότι μερικοί από μας πιστέψαμε στην αλήθεια κι ελευθερωθήκαμε.
3:4,5. «Όταν όμως φανερώθηκε η καλοσύνη και η αγάπη του σωτήρα μας Θεού προς τους ανθρώπους, τότε, όχι χάρη σε έργα δικαιοσύνης που κάναμε εμείς, αλλά χάρη στο δικό Του έλεος, μας έσωσε με το λουτρό της αναγέννησης και της ανακαίνισης του Αγίου Πνεύματος».
Εδώ έχουμε το βασικό δημιουργό της σωτηρίας μας, το Θεό Πατέρα, έτσι καλείται εδώ : «Ο Θεός ο Σωτήρας μας». Όλα προέρχονται απ’ το Θεό, ο Οποίος μας συμφιλίωσε με τον εαυτό Του μέσω του Ιησού Χριστού (Β’ Κορ. 5:18). Στο έργο της δημιουργίας υπάρχει μια όμορφη ευρυθμία : «Ο Πατέρας δημιουργεί, ο Γιός διαχειρίζεται και το Άγιο Πνεύμα εργάζεται αρμονικά να φέρει τα πάντα στην τελειότητα. Αν αφαιρεθεί η διάκριση των Προσώπων της Τριάδας, όπως πιστεύουν οι Ιουδαίοι και οι Μωαμεθανοί, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι μόνο ένα πρόσωπο υπάρχει στη Θεότητα, τότε, καταστρέφεται η λύτρωση. Πώς είναι δυνατό να ικανοποιηθεί ο Θεός Πατέρας χωρίς Μεσίτη; Ο μεσίτης αυτός είναι ο Χριστός που μας συμφιλιώνει με το Θεό. Ο Χριστός πέθανε κι έχυσε το Αίμα Του. Τώρα, πώς μπορεί αυτό το αίμα να κάνει το έργο Του, αν δεν υπάρχει το Άγιο Πνεύμα; Έτσι, αν δεν υπάρχουν τα τρία πρόσωπα στην Αγία Τριάδα, η σωτηρία του ανθρώπου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Αν δεν υπήρχε το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, δε θα υπήρχε Λυτρωτής και αν δεν υπήρχε το τρίτο πρόσωπο δε θα υπήρχε Παράκλητος.
«Η καλοσύνη και η αγάπη» είναι τα κίνητρα που οδήγησαν το Θεό να σώσει τον πεσμένο άνθρωπο. Η ευσπλαχνία και το έλεος του Θεού έθεσαν και κρατούν ακόμη τους τροχούς του Πνεύματος σε κίνηση να σώσει τον άνθρωπο απ’ τη δυστυχία και την αθλιότητα. Ο Θεός ξέρει κι ευχαριστείται να σώζει παρά να καταστρέφει. Ξέρει να δίνει χάρη, «γιατί εκεί που πολλαπλασιάστηκε η αμαρτία, εκεί ξεχείλισε η χάρη» (Ρωμ. 5:20). «Ξέρει να δείχνει σε μας τον υπερβολικό πλούτο της χάρης Του και της καλοσύνης Του,» (Εφ. 2:7). Ας το αναγνωρίζουμε αυτό και ας Του δίνουμε τη δόξα, την ευχαριστία και την προσκύνηση.
«Όχι από έργα δικαιοσύνης που κάναμε εμείς, αλλά χάρη στο δικό Του έλεος μάς έσωσε!»
Όλες οι θεωρίες για τα έργα που εμείς κάνουμε για τη σωτηρία μας, εδώ, καταρρίπτονται. Απόδειξη : «Η Παλαιά Διαθήκη που λέει στον άνθρωπο τι να κάνει για να ζήσει» αποδείχτηκε ανεπαρκής κι ότι ο άνθρωπος χρειάζεται σωτήρα. Άλλωστε, δε δόθηκε στον άνθρωπο για να σωθεί, αλλά να του πει ότι τα έργα τα δικά μας δε σώζουν κανένα. Έτσι, ο Θεός μέσα απ’ τη μεγάλη εύνοια κι αγάπη Του «επεφάνη», φανερώθηκε με το φως του ευαγγελίου που λέει στον άνθρωπο τι ο Ίδιος ο Θεός έχει κάνει δια του Ιησού Χριστού με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Τώρα θα μου πείτε, τι έγινε με όλους όσοι έζησαν Προ Χριστού; Όλοι αυτοί που είχαν ακούσει και πιστέψει στο σωτήριο έργο του Χριστού, κοιτούσαν στο μέλλον, στον ερχομό του Κυρίου, όπως εμείς κοιτάμε πίσω στο παρελθόν και βλέπουμε το τετελεσμένο έργο Του και ακούμε τη φωνή του θριάμβου που αντηχεί στα αφτιά μας, «τετέλεσται!» Το σωτήριο έργο που ο Πατέρας Τού είχε αναθέσει, είχε επιτευχθεί πλήρως. Είχε δοξάσει το Θεό και ο Θεός μπορεί να δικαιώνει και να σώζει όποιον πιστεύει στον Ιησού. «Μας έσωσε με το λουτρό της αναγέννησης και της ανακαίνισης του Αγίου Πνεύματος».
Η μεταστροφή μας από την αμαρτία στο Χριστό μάς κάνει ένα νέο δημιούργημα. Ο παλαιός άνθρωπος πεθαίνει και στη θέση του γεννιέται ένας νέος άνθρωπος με νέα καρδιά και νέο χαρακτήρα (Β’ Κορ. 5:17). Το λουτρό που αναφέρεται εδώ είναι εκείνο που κάνουμε καθημερινά μέσα στο λόγο του Θεού (Εφ. 5:26, Ιωάν. 15:3). Έτσι, σιγά σιγά διαμορφώνεται ο νέος άνθρωπος. Το Άγιο Πνεύμα είναι ο Συντελεστής στην αναγέννηση και ο Λόγος του Θεού το εργαλείο.
3:6. «Ο Θεός περιέχυσε πλούσια επάνω μας το Άγιο Πνεύμα».
Γυρνώντας πίσω στην Παλαιά Διαθήκη, βλέπουμε ότι ο Θεός έστελνε το Πνεύμα Του με μέτρο, ενώ εδώ στο ευαγγέλιό Του Το σκόρπισε με αφθονία, εκπληρώνοντας έτσι τον προφητικό λόγο που λέει : «Θα ξεχύνω νερό επάνω σ’ αυτόν που διψάει και ποταμούς επάνω στην ξηρά,. θα ξεχύνω το Πνεύμα Μου επάνω στο σπέρμα σου και την ευλογία Μου επάνω στους εγγονούς σου (Ησαΐας 44:3) και ο Ιωήλ στο 2:28 λέει : «Θα εκχέω το Πνεύμα Μου επάνω σε κάθε σάρκα» που εννοεί επάνω σε Εβραίους και Εθνικούς, χωρίς διάκριση. Αυτό θα γινόταν στα χρονικά του ευαγγελίου σύμφωνα με αυτό που ειπώθηκε στις Πράξεις των Αποστόλων 2:17,18 και 33 από τον προφήτη Ιωήλ. Μιλώντας για το Χριστό και την υπόσχεση του Θεού ακούμε τον Πέτρο να λέει : «Καθώς είχαμε συγκεντρωθεί ήρθε επάνω μας το Άγιο Πνεύμα την ώρα που ακούγαμε το λόγο. Και αυτό που έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι και οι πιστοί που ήταν εκεί απ’ την περιτομή, εκπλάγηκαν, όταν είδαν ότι το Άγιο Πνεύμα ξεχύθηκε κι επάνω στα έθνη» (Πράξ. 10:44,45). Επάνω σε Εβραίους και Εθνικούς! Αυτό έφερε πολλά δώρα φωτισμού που καθάρισαν και στήριξαν την πίστη του Χριστιανού. Τι θα λέγατε να πάρουμε κι εμείς λίγο απ’ αυτό το νεράκι και να μην παραμένουμε ξεροί και μαραμένοι από την ανυδρία; «Δόθηκε με αφθονία!» Γι’ αυτό ας μην Το στερούμαστε και μαζί με Αυτό στερούμαστε και όλες τις ευλογίες που Το συνοδεύουν. Ένα μικρό κοριτσάκι όταν άκουσε τον ποιμένα της εκκλησίας του να διαβάζει ότι όλοι οι πιστοί πρέπει να ζητούν απ’ τον Κύριο «να τους γεμίζει με Πνεύμα Άγιο,» κατέβηκε στα γόνατά του και άρχισε να προσεύχεται : «Κύριε, γέμιζέ με με το Πνεύμα Σου, ξέρω ότι δε χωράω πολύ, γιατί είμαι ένα μικρό παιδί, αλλά άφηνέ Το να ξεχειλίζει κι εγώ θα Το μεταφέρω…» Αν το καλοσκεφτούμε, είμαστε όλοι παιδιά και όλοι Το έχουμε ανάγκη, αρκεί να Το ζητάμε με ειλικρίνεια. Ο στιχουργός απ’ την άλλη μεριά μάς προτρέπει :
«Πάρε στα χέρια τη Γραφή,
το χάρτη της ζωής σου,
έμπα κι εσύ στον κήπο Του,
να μυριστείς, από το νάρδο,
τον κροκό, το κίνναμο,
τα κρίνα, την αλόη
και να τρυγήσεις τον καρπό
απ’ τις σμυρνιές, τις σταφυλιές
και τα μελίσσια…
να πάρεις γεύση αγνής τροφής
από την άφθαρτη πηγή,
να σπάσεις τα δεσμά και να μεθύσεις,
από το Πνεύμα του Θεού
και την α λ ή θ ε ι α ! ! ! »
3:7. «Έτσι ώστε να δικαιωθούμε με βάση τη δική Του χάρη και να γίνουμε κληρονόμοι της αιώνιας ζωής, σύμφωνα με την ελπίδα μας».
Το προνόμιο αυτό της δικαίωσης αποκτιέται μέσω πίστης στο Χριστό, «δια τούτο πας ο πιστεύων δικαιούται» (Πράξ. 13:39). Η πίστη μας ενώνει με το Χριστό κι όταν είμαστε ενωμένοι με το Χριστό, συμμεριζόμαστε όλα τα προνόμιά Του και την ένδοξη σωτηρία Του που προέρχεται από Αυτόν. Έτσι δεν μπορούμε να πιστεύουμε στη δική μας δικαιοσύνη ή αξία που προέρχεται από έργα που εμείς κάναμε, αλλά στη δικαιοσύνη του Χριστού που παίρνουμε μέσω πίστης για δικαίωση και αποδοχή με το Θεό. Τα καλά έργα είναι το αποτέλεσα της δικαίωσής μας.
3:8. «Η διδασκαλία αυτή είναι απολύτως αληθινή και θέλω από σένα να τη διαβεβαιώνεις, έτσι ώστε εκείνοι που έχουν πιστέψει στο Θεό να φροντίσουν να πρωτοστατούν σε καλά έργα. Αυτά είναι τα καλά και ωφέλιμα στους ανθρώπους».
Να φροντίζεις η διδασκαλία αυτή να γίνεται γνωστή παντού. Πρέπει να είμαστε αντάξιοι της κλήσης μας. Όλα αυτά που διδαχτήκαμε δεν είναι μόνο για προσωπική εφαρμογή, αλλά και για πρακτική εφαρμογή. Η εικόνα του Χριστιανού δεν είναι το εγώ του, αλλά το εμείς. Αυτά είναι πράγματα που πρέπει να τα σκέπτεσαι, να τα μελετάς και να ενεργείς συνειδητά για το καλό όλων.
3:9. «Οπωσδήποτε όμως να αποφεύγεις τις ανόητες συζητήσεις και τις απαριθμήσεις γενεαλογιών και τις σχετικές με το νόμο διαμάχες, γιατί είναι ανώφελες και άσκοπες».
Ο Παύλος συνεχίζει να σφυρηλατεί το έργο του ποιμένα. Θέλει το έργο μας να είναι τέλειο. Ξέρει ότι όσο αξίζει μία ψυχή, δεν αξίζει ο κόσμος όλος. Φαίνεται ότι στις μέρες του Παύλου υπήρχαν απερίσκεπτες φιλονικίες. Κι αυτό το βλέπουμε στις συστάσεις που μας κάνει στις ποιμαντικές επιστολές, στην Κολοσσαείς κεφ. 2, στην Α’ Κορ. κεφ. 6 και σε πολλά άλλα κεφάλαια των επιστολών του. Όλα αυτά τα αποκαλεί ανώφελα και μάταια που δεν οικοδομούν πνευματικά τον πιστό, του οποίου ο χρόνος είναι πολύτιμος και δεν πρέπει να ξοδεύεται άσκοπα . Όλα πρέπει να γίνονται με ευπρέπεια, με τάξη και βάσει των οδηγιών που το Πνεύμα τον οδήγησε να μας δώσει. Χωρίς βέβαια να υπάρχουν διαφωνίες στο σώμα της Εκκλησίας, αλλά ειρήνη, χαρά κι ελπίδα.
3:10. «Αιρετικό άνθρωπο συμβούλεψέ τον μια δυο φορές και μετά – αν δε σε ακούσει – παράτησέ τον».
Η συμπεριφορά μας απέναντι στον αιρετικό πρέπει να είναι όμοια με εκείνη που αντιμετώπισε ο νέος που αναφέρει ο Παύλος στην Α’ Κορ. 5:5 – για το μοιχό που διατηρούσε σχέση με τη γυναίκα του πατέρα του. Το Πνεύμα λέει ότι έχουμε δύο ειδών μοιχούς : «Τους σωματικά μοιχούς και τους πνευματικά μοιχούς» (Ιακ. 4:4). Τους ανθρώπους αυτούς πρέπει να τους κρατάμε έξω από την Εκκλησία για να εξαλειφθεί το φρόνημά τους έτσι ώστε να διατηρηθεί το πνεύμα σώο μέχρι την Ημέρα του Κυρίου Ιησού. Ένας Χριστός υπάρχει. Ο Χριστός του Ευαγγελίου. Κι Αυτός δεν κόβεται στα μέτρα της φαντασίας κανενός.
Ο αιρετικός έχει μια χορδή στο βιολί του και αυτήν παίζει μέχρι να πεθάνει (W. Macdonald). Δημιουργεί παραφωνία μέσα στην όμορφη μελωδία της λατρείας μας στο Θεό και μετά από εισήγηση μια δυο φορές να διορθωθεί, αν δεν ακούει, παρατήστε τον.
3:11. «αφού γίνεται αυτονόητο πια ότι ένας τέτοιος άνθρωπος έχει διαφθαρεί εντελώς και αμαρτάνει έχοντας καταδικάσει ο ίδιος τον εαυτό του».
Ένας τέτοιος άνθρωπος που εγκαταλείπει την αλήθεια που βρίσκεται στο Χριστό και φέρνει ψευδείς και αβάσιμες διδασκαλίες στην Εκκλησία του Θεού, είναι διεστραμμένος. Το Χριστιανικό οικοδόμημα είναι τέλειο. Δεν επιδέχεται αλλαγές ή προσθήκες. Κάποτε με κάλεσαν σε ένα σπίτι για δείπνο. Ανάμεσα στους καλεσμένους υπήρχε και ένας βαριά άρρωστος. Τον λυπήθηκα και ζήτησα απ’ τους ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί να προσευχηθούμε. Ο λόγος που με οδήγησε να κάνω κάτι τέτοιο, ήταν γιατί ήξερα ότι ήταν αιρετικός και με τα λόγια της προσευχής – ο άρρωστος – θα άκουγε για το Θεό Γιο, το έργο Του και την αγάπη Του για τον άνθρωπο. Και εκτός από το μήνυμα, θα έπαιρνε και τη δύναμη που το συνοδεύει. Η γιατρειά δεν έρχεται πάντα, αλλά ο λόγος του Θεού δεν γυρίζει ποτέ άκαρπος (Ησαΐα 55:11). Όταν είμαστε έτοιμοι να προσευχηθούμε, ο άρρωστος ρώτησε : «Η προσευχή που θα κάνουμε θα είναι ορθόδοξη;» Κι ένας πιστός απ’ τη συντροφιά τού είπε : «Θα είναι Χριστιανική. Θα είναι βασισμένη στο πνεύμα. Ο Κύριος είπε να προσευχόμαστε πνευματικά και ειλικρινά». Όταν τελείωσε η προσευχή ο άρρωστος έφυγε χωρίς να καληνυχτίσει. Τι κρίμα! Προκειμένου να κοιτάμε τη γιατρειά της ψυχής, εξαιτίας της οποίας ασθενεί το σώμα, κοιτάμε το δόγμα και παραμένουμε αθεράπευτοι και αξιοκατάκριτοι. Έτσι, ο άρρωστός μας αναχώρησε απ’ το φως και γύρισε στην παλιά του κατοικία, το αιώνιο σκοτάδι. Ήθελε το Λόγο… στα δικά του μέτρα.
Επίλογος
3:12. «Όταν σου στείλω τον Αρτεμά ή τον Τυχικό, φρόντισε να έρθεις κοντά μου στη Νικόπολη, γιατί εκεί αποφάσισα να περάσω το χειμώνα».
Το όνομα του Αρτεμά αναφέρεται μόνο σ’ αυτό εδώ το εδάφιο. Ήταν συνεργάτης του αποστόλου Παύλου στο έργο του κηρύγματος. Το όνομα όμως του Τυχικού αναφέρεται σε αρκετά εδάφια της Καινής Διαθήκης. Ήταν κι αυτός πιστός ακόλουθος και συνεργάτης του αποστόλου Παύλου. Η Νικόπολη ήταν πόλη της Θράκης, στα σύνορα της Μακεδονίας.
Τώρα, ο Τίτος έπρεπε να αναχωρήσει για τη Νικόπολη τη στιγμή που θα τον αντικαθιστούσε ο Αρτεμάς ή ο Τυχικός. Έτσι η θέση του Τίτου δε θα έμενε κενή. Ο Παύλος είχε αποφασίσει να ξεχειμάσει στη Νικόπολη.
Όλοι έπρεπε να βρίσκονται εκεί που το καθήκον τούς καλούσε. Αυτό μας λέει πολλά. Δεν ήταν μόνο στρατιώτες στο έργο που έκαναν, αλλά και άγρυπνοι φρουροί πάνω στις ψυχές που υπηρετούσαν. Γι’ αυτό και δεν τους άφηνε μόνους, απροστάτευτους. Και το πιο όμορφο που βλέπουμε εδώ δεν είναι μόνο οι τοπικοί ποιμένες, αλλά ο Παύλος που εδώ συμβολίζει τον Αρχιποιμένα με τις οδηγίες που δίνει. Και σ’ αυτό εδώ το σημείο θα ήθελα να μοιραστώ δύο εδάφια μαζί σας απ’ την προσευχή του Ιησού μας, Ιωάννη 17:20,21 : «Πατέρα, δε Σε παρακαλώ μονάχα γι’ αυτούς που μου έδωσες, αλλά και για εκείνους που θα πιστέψουν σε Μένα μέσα από το κήρυγμά τους». Γιατί τόση αγωνία; «Για να είναι όλοι ένα. όπως Εσύ, Πατέρα, είσαι σε ενότητα με Μένα κι Εγώ σε ενότητα με Σένα, να είναι κι αυτοί ένα σε ενότητα με Μας». Τι λέει; «Ότι για να είμαστε παιδιά του Ευλογημένου, το πνεύμα μας πρέπει να είναι σε απόλυτη αρμονία με το Πνεύμα του Πατέρα και του Γιου». Γι’ αυτό κι ο Παύλος δίνει έναν τόσο σκληρό αγώνα για να έρθουμε στην ενότητα του πνεύματος μέσα από την αλήθεια.
3:13. «Το Ζηνά, το νομικό και τον Απολλώ ξεπροβόδισέ τους με τη μεγαλύτερη δυνατή φροντίδα, έτσι που να μην τους λείψει τίποτε».
Ο Ζηνάς ήταν νομοδιδάσκαλος από την Κρήτη που έγινε Χριστιανός.
Ο Απολλώς ήταν Ιουδαίος λόγιος που πίστεψε στο Χριστό από το κήρυγμα του Ιωάννη του Βαπτιστή. Ήταν πολύ δυναμικός ρήτορας και γνώστης των Γραφών και παρόλο που γνώριζε μόνο το βάπτισμα του Ιωάννη, δίδασκε με προθυμία και ζήλο για τον Ιησού Χριστό (Πραξ. 18:24). Το έτος 56 επισκέφτηκε την Έφεσο. Εκεί πήγε στη συναγωγή και άρχισε να μιλά θαρρετά για τον Κύριο. Όταν ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα τον άκουσαν να κηρύττει, τον πήραν μαζί τους και τον δίδαξαν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις αλήθειες για τον Ιησού Χριστό. Κατόπιν κήρυξε στην Κόρινθο. Το όνομά του αναφέρεται σε πολλά εδάφια της Καινής Διαθήκης. Η τελευταία φορά που αναφέρεται ο Απολλώς είναι σ’ αυτό εδώ το εδάφιο που μελετάμε τώρα.
Ο Παύλος, εδώ, συνιστά στον Τίτο να ξεπροβοδίσει (= συνοδεύσει) και να παράσχει τα απαραίτητα στους Ζηνά και Απολλώ για το έργο που επιτελούσαν. Εκείνοι έδιναν πνευματική τροφή στο ποίμνιο του Τίτου και σε αντάλλαγμα το ποίμνιο του Τίτου έπρεπε να τους προσφέρει φυσική τροφή για να μην υπάρχει υστέρημα σε κανέναν (Β’ Κορ. 8:14).
3:14. «Κι ας αρχίσουν να μαθαίνουν και οι δικοί μας να πρωτοστατούν σε καλά έργα για την κάλυψη των απαραίτητων αναγκών, για να μην είναι άκαρποι».
Κάθε Χριστιανός πρέπει να κάνει καλά έργα. Έργα που θα τιμούν το Θεό με το να στηρίζουμε όλους εκείνους που πρωτοστατούν ώστε να φέρουν το μήνυμα του Κυρίου στις ψυχές των διψασμένων και ταλαιπωρημένων ανθρώπων. Πρέπει να φέρουμε καρπούς δικαιοσύνης. Στην Γ’ επιστολή του Ιωάννη 5-8 διαβάζουμε : «Αγαπητέ Γάιε, ενεργείς με πιστότητα εις ό,τι κάνεις εις τους αδελφούς, αν και είναι ξένοι. Μίλησαν για την αγάπη σου μπροστά στο εκκλησίασμα και τους οποίους καλά θα κάνεις να ξεπροβοδίζεις τιμητικά, όπως αξίζει να κάνεις για το Θεό. Γιατί για χάρη του ονόματός Του βγήκαν οι άνθρωποι αυτοί στο έργο, χωρίς να δεχθούν τίποτε από τους εθνικούς. Επομένως, εμείς οφείλουμε να φροντίζουμε τέτοιους ανθρώπους για να γινόμαστε συνεργάτες στη διάδοση της αλήθειας».
Εδάφιο 5. Ο Γάιος στον οποίο αναφέρονται τα παραπάνω 4 εδάφια που μόλις διαβάσαμε, χαιρόταν να ανοίγει το σπίτι του σε όσους περιόδευαν κηρύττοντας το ευαγγέλιο. Δε φιλοξενούσε μόνο τους γνωστούς του, αλλά και όσους προέρχονταν από ξένες κοινότητες. Στην Καινή Διαθήκη φαίνεται ότι η φιλοξενία ήταν σημαντική στα μάτια του Θεού. Φιλοξενώντας τα παιδιά του Κυρίου, φιλοξενούμε τον Ίδιο τον Κύριο (Ματθ. 25:40). Με τη φιλοξενία βλέπουμε ένα απλό τραπέζι να μετατρέπεται σε Δείπνο Κυρίου (Λουκά 24:29-35). Παιδιά αναγεννήθηκαν και οικογένειες ολόκληρες ήρθαν στον Κύριο.
Εδάφιο 6. Υπάρχει ανταμοιβή για τη φιλοξενία. Και το πιο σημαντικό είναι ότι το όνομα του Γάιου γράφτηκε στο Βιβλίο της Ζωής.
Ο Ιωάννης εδώ θυμίζει το Γάιο να συνεχίσει να προμηθεύει με τα απαραίτητα τους περιοδεύοντες κήρυκες έτσι που το μήνυμα του ευαγγελίου να απλωθεί παντού.
Εδάφιο 7. Ένας άλλος λόγος που ο Γάιος και όλοι μας επείγει να βοηθάμε αυτούς που κηρύττουν «είναι, γιατί περιοδεύουν στην υπηρεσία του ονόματος του Ιησού Χριστού, χωρίς να δέχονται καμιά υποστήριξη από τους ειδωλολάτρες». Αν δέχονταν χρήματα από ειδωλολάτρες, θα σήμαινε ότι ο Κύριός τους δεν μπορούσε να τους βοηθήσει.
Εδάφιο 8. Πρέπει λοιπόν να συμβάλουμε κι εμείς στην εξάπλωση της αλήθειας. Επείγει να κάνουμε ό,τι περνά απ’ το χέρι μας.
3:15. «Σε χαιρετούν όλοι όσοι είναι μαζί μου. Δώσε χαιρετισμούς στους πιστούς που μας αγαπούν. Η χάρη του Θεού να είναι με όλους σας. Αμήν».
Και τώρα κλείνει την επιστολή του ο Παύλος προς τον Τίτο με τους χαιρετισμούς του, που συνοδεύονται με προσευχή, αγάπη κι ενθάρρυνση, όχι μόνο γι’ αυτόν, αλλά και για τους πιστούς που ήταν μαζί του.
Η χάρη του Θεού να σας διαφυλάττει, ενδυναμώνει και κατευθύνει να κάνετε το θέλημά Του.
Αμήν.
Σπύρος Σ. Ματθαίος